زبان بلوچی نویسگ

یکی چه مشکلات زبان بلوچی ایشنت که نویسگی بهر زبان نوک اینت. بلوچی زبان باز دیریگین زبان اینت بله هنچشو که مں پیش تر ته وتی نویسگان آرتگت بلوچی زبان هبر بوتت نه و نویسگ نوکین چیزیت. ته هر زبانی که اگر کسی بلوٹیت بنویسیت دو چیز ضرورینت. اول ایشنت که آن زبانآ یک لبز استانداردی بیت. مثلا ته پارسی چندین لبز هست په داب تهرانی، خراسانی، اسپهانی و دگه لهتی لبز. بله وهدی که کسی لوٹیت پارسی بنویسیت چه لبز معیار استفاده کنت. لبز معیار همان لبزی چه زباننت که گیشتری مهلوک که آن زبانان هبر کننت آیآ سرپد بینت. لبز معیار آ دو داب په زورتن هستں اولی شینت که ای لبز راحتر په گیشترین مردم پهمگ بیت و لبز یک مزنین جمعی بیت. دومین کاری که ته زبانشناسی په زورگ یک لبز په عنوان معیار انجام بیت، کارمرز کتن یک لبز هورته هور چه مچین لبزاں. بلوچی هم هنچوشین مشکلی داریت. اول همی زورگ یک لبز په عنوان یک لبز معیار انت. بازین زبان شناسی په این کارش کوشست کتت و یکی چه مزنین استادان په ای کار بانک کارینا جهانی انت که وتی ڈکتری تز آ همی باروی نوشتگت. که همی هبر زورگ لبز معیار باز دقیق هموداں گپ بوتت.
دومی چیزی که په نویسگ لازمنت یک خط استاندارد انت. هر زبانی تونیت فقط گپتاری بهر داشته بیت بله بازین زبان هست ته دنیا که آیانآ نویسگی دابش نیست.بلکه کلین زبانآ په خاطر شی که بتوانن وتی ادب و دود و ربیدگآ بدارند وتی ماتی زبانآ نوشتگی بهرآ کامرزش کت. چون هبر وهدی که چه دپ در کیت از بین روت مگر شی که آیآ بنویسنت یا گون دگه تکنالوژیان آیآ ضبط کننت. بشر از وهدی که خطی اختراع کت په شی که وتی زانت و داشتگین چیزانآ په دگران برسانید آیآ گون خط و یا کشگ اور دیوار هوڈان وتی مقصدآ بازگوش کت.
بلوچی زبان ءَ خط بازین گپی بوتت. آزات جمال الدینی,ندوی و سید ظهور شاه بلوچی نویسگان بازین کارش کتت. په نویسگ بلوچی دو نوع خط مطرح انت. اولی خط عربی رسم الخط انت که گون لهتی تغییر و چنت اردوی علامت هور بیت. دگه نویسگی داب شینت که چه لاتینی الفبا استفاده بیت. هما کاری که الفنباین ته وتی نویسگان استفاده کت. په خاطر شی که بلوچ ته هر کشوری په داب ایران، اوگانستان و پاکستان که ببیت گون عربی الفبا آشنا بیت. اچه راحتر تونیت این الفبایآ ته وتی ماتی زبانآ په کار بریت. لهتی بلوچ که ته یروپ و ترکمنستان که هستند چون لاتینی الفبا ته وتی مدرسه یان وانته و نوشته ای دابین نویسگآ کارمرز کننت.
راه حل په بلوچی زبان شینت که هرچی گیشتر نویسگ بیت گونه هر دابین لبز و خطی داں مردم یکیآ که گیشتر زاننت و راهترانت همایی بزورنت. گون بازگین ماهتاکی و لبزانکی که ته بلوچستان پاکستان نشر بیت ای راه کم کم روشن بیت. ما هم امیت دارین که بلوچی زبان نویسگ ته کامپیوتری دنیایآ هر چه زوتر گیشتر بهر بزوریت.

نوشته‌های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

۵ دیدگاه

  1. سلام من لیلا نورالهی دانشجوی رشته فرهنگ و زبانهای باستان هستم.و دارم روی پایان نامه با موضوع بررسی زمان و مکان در ایرانی شمال غربی کار می کنم.بلوچی یکی از زبانهای ایرانی شمال غربی .من به یک گویشور بلوچی احتیاج دارم.لطفا بهم کمک کنیدومنتظر ایمیلهاتون هستم.مرسی