معرفی زنان موفق کارآفرین: زلیخا ریگی

انسان شناسان پیشینه نظام مادر سالاری را به قدمت حضور بشر می دانند. با مهاجرت آریایی‌ها نظام پدرسالاری رواج یافته و کهن الگوی مادر به ناخودآگاه بشر نفوذ کرد.

یونگ هنر را محصول ناخودآگاه جمعی انسان و بیان تجربه ازلی را به مدد اسطوره می داند. گسترش نظام پدرسالار موجب شده کهن الگوی مادر به ناخودآگاه بشر رانده شود. برای نمایش کهن الگوها از نمادها استفاده می شود.

کهن الگوی مادر به صور گوناگون تجلی می یابد: مانند مادر، دایه و پرستار که نشان دهنده آرزوی رستگاری هستند. حس فداکاری و حرمت‌گذاری یا فراوانی و باروری تجلی گاه کهن الگوی مادر در فرهنگ های مختلف است.

در فرهنگ بلوچ مادر نماد حرمت، فداکاری و باروری است. هرچیزی که چنین ویژگیهایی را به ذهن متبادر کند نشانه ای از کهن الگوی مادر است: مثلا زمین یا وطن چون دارای خصلت بخشندگی یا حرمت است به مثابه مادر برای یک بلوچ می باشد.

مادر ایرانی بخصوص مادرانی که در جوامع سنتی یا روستایی زندگی می کنند بیشتر خصایص مادر ازلی را نمایانگر هستند. مهربانی، بخشندگی، باروری، فداکاری، روزی‌دهندگی و بسیاری خصلت های زن در ناخودآگاهش درونی شده و دیگران این خصایص را از وی متوقع هستند.

معرفی یک مثال:

این مطلب سعی دارد با معرفی یکی از زنان موفق در این بخش نشان دهد کهن الگوی مادر را می توان در همه جوامع مشاهده کرد.

زلیخا ریگی: مادر، معلم، کارآفرین

او در سال ۱۳۵۸ در روستای «دیزوک» بخش لادیز بلوچستان به دنیا آمد. پدرش از خوشنامان آن منطقه به شمار می آمد. زلیخا کودکی را در «کلاته» و «سیاه خاک» گذارند. در سیاه خاک به دبستانی رفت که سالها بعد خودش معلم آن شد.

سالهای نوجوانی به سرعت سپری شد. دوره دبیرستان را در شهر میرجاوه که در مرز پاکستان واقع شده، به پایان رساند. در سن بیست و یک سالگی مانند همسالانش ازدواج کرد.

سرنوشت روزهای تلخ خود را خیلی زود به زلیخا نشان داد. دو ماه پس از ازدواجشان همسرش در یک حادثه رانندگی جان خود را از دست می دهد. بار غم و مسئولیتهای زندگی بر شانه هایش سنگینی می کرد. از طرفی مسئولیت بزرگ کردن حاصل زندگی را نیز باید به درستی انجام می داد. او بین دو راهی سنت های محصور کننده ای که او را به پستوی خانه می راند و جنگیدن برای زندگی بهتر گیر کرده بود. اراده او جنگیدن برای بهتر شدن زندگی خود و دیگران بود.

وقتی تحصیلات عمومی را با گرفتن مدرک پیش دانشگاهی به پایان رساند دخترش دو ساله بود. اوضاع زنان بخصوص مادران باردار در آنجا بسیار بد بود. او برای کمک به مادران باردار روستای خود و اطراف سعی کرد آموزش تخصصی ببیند. او با گذراندن دوره دو ساله‌ی مامایی از مادران باردار روستا مراقبت می کرد. دلسوزی و سختکوشی او باعث شد در سال ۸۲ به عنوان مامای نمونه بخش لادیز مورد تقدیر قرار گیرد.

زلیخا دیگر در آن روستا و روستاهای اطراف به زنی کوشنده و خیرخواه نامدار شده بود. جوهره کار و تولید او را به سمت کارآفرینی سوق داد. او با راه اندازی یک واحد دامداری به پرورش دام مشغول می شود. کارش را چنان دقیق و درست پیش می برد که طی دو سال متوالی ۸۲/۸۳ از وی به عنوان کارآفرین خوداشتغال تقدیر می شود.

بیسوادی و نا آگاهی جمعی او را وا داشت تا کمر همت برای ریشه کنی این معضل بنیادی جامعه ببندد. او کار آموزش را سال ۸۴ به عنوان آموزشیار نهضت سوادآموزی آغاز کرد. حال زلیخا احساس می کرد برای بالا رفتن از پله‌های ترقی به دانشگاه باید برود. پس دو سال در سال ۸۶ دوره کارشناسی زبان و ادبیات فارسی را در زاهدان شروع کرد. یک سال پس از دانش آموختگی در سال ۱۳۹۱ به عنوان دبیر ادبیات به استخدام آموزش و پرورش درآمد. اکنون او آموزگار دبستانی است که روزگاری پشت نیمکت هایش درس خوانده بود. پس عزم خود را جزم کرد تا به نونهالان این سرزمین که اتفاقا اکثرا اقوام و خویشاوندانش بودند علم بیاموزد. حس مادرانه، جسارت و فداکاری معلمانه، کوشش زنانه همه دست به دست هم داد تا او در وادی علم آموزی موفق باشد. حاصل این موفقیت تربیت دانش آموزان فراوان است. در سال ۹۵ این کوشش‌ها خبرش در شهرستان میرجاوه پیچید و او به عنوان معلم نمونه آن شهرستان انتخاب شد و مورد تقدیر قرار گرفت.

زلیخا ریگی یکی از هزاران زن بلوچ ایران است که تسلیم شرایط سخت نشده و جوهر وجودی یک زن که منشا کهن الگوی مادر است را زنده نگاه داشته اند.

نادره زنان و مادرانی که با کوشش در خانه و جامعه، با فداکاری و جسارت در مسیر زندگی، با مهر و بخشندگی تجلیگاه ارزشهای بشری و کهن الگوی مادری هستند که در نهاد هر بشری است و هر کس آن را درک خواهد کرد.

مصطفی دانشور

https://t.me/balanchir/312