وب سایت مصطفی دانشور

مجموعه ای ساده از چند لغت بلوچی که در برخی اشعار شعرای معاصر به کار رفته اند به عنوان درس کوچک ارائه خواهد شد.

مے دل ءَ کوش* نساچیت**

(شعر از مبارک قاضی)
*کوش:  /kouṧ/ باد خنکی است که در تابستان از سمت جنوب شرق می وزد. این باد تابستانی در رسیدن میوه خرما نقش اساسی دارد.
**نساچیت: /nasâĉit/  نمی سازد. از ریشه [ساچتن] به معنی سازگار بودن

گِپتگوں تچکء مادنیں راهے
سر بیاں دلجماں بهارگاهے

آ که جزم اَنت چه وتی جندءَ
آ نه نِند انت نچار انت همبراهے

روت بے چاڑی ء تهاریں شپ
کئیت روژنا ء چاڑیں بانگواهے

تئی دیدارءِ دلجمین واهگ
منا سر کنت ایمنیں جاهے

زاناں پیرے نوں کپتگ ے طائر
په تر گُرّ ایت مرچی روباهے

ﮔﻢ ﻭﺗﯽ ﮐﺲﺀ- ﻧﮧ ﮔﺸﺘﮓ ﭼﮯ ﮐﻨﮯ.
ﻭﻧﺘﮕﯿﮟ ﮨﺮﭼﯽ ﺷﻤﻮﺷﺘﮓ ﭼﮯ ﮐﻨﮯ.
ﻣﻦ ﮐﮧ ﮔﺮﺩﺍﮞ ﺯﻧﺪﮔﯿﮟ ﻻﺷﮯ ﻭﮈﺍ.
ﺗﻮ ﻣﻦﺀ- ﺑﮯ ﻣﻮﺕﺀ- ﮐﺸﺘﮓ ﭼﮯ ﮐﻨﮯ.
ﭘﻤﻦ ﺑﮯ ﻣﻌﻨﺎ ﺩﻭ ﺭﻭﭼﮯ ﺯﻧﺪﮔﯽ.
ﭼﮧ ﺟﮩﺎﻥﺀ- ﺩﻝ ﻣﻦ ﺷﺸﺘﮓ ﭼﮯ ﮐﻨﮯ.
ﻗﺎﺿﯽ ﺍﻣﺮﻭﺯﺀ- ﺗﺊ ﺑﻨﺎﻣﯽﺀ._
ﻣﮱ ﺳﺮﺍ ﺑﮩﺘﺎﻡ ﻣﺸﺘﮓ ﭼﮯ ﮐﻨﮯ.

قاضی

بشیر بیدار 

 

راه یک اِنت ءُ منزل اِنت یکیں
درد یک اِنت ءُ هم دل انت  یکیں

کئے کماشی ءَ تولگ ءِ منیت
شیر یک انت ء جنگل انت یکیں

نالیت گیابان ءُ کوچگ ءُ بلاں
سرجمین زید ءِ شانتل اِنت یکیں

ما اگاں دُور ءُ گِستا گِستا ئین
ره جِتا اِنت ءُ بُنجل اِنت یکیں

براه ءُ بالادے نیست بشیر درور
هلک ءِ دابانی نازل انت یکیں

شعری به مناسبت شانزدهمین سال درگذشت عطاشاد شاعر بزرگ بلوچ

عطاشاد

آس وتــی و گِـــس وتـی سِـنـگ وتـی و سـر وتـی
زیــمــیــں دل ءَ کـجـا بَـراں تــیــر وتـــی جـَـگر وتـی

کینگ و کُست ءِ جمبر انت نَپت ءَ شَلیت و هار بیت
واے گِـدان ءِ نِـشـتَـگیں ! گوات ءَ کـَن ئے سَپـَر وتی

آهـن پـه آس مــوم بـیـت ، آپ نـه بــیــت دل تـئــی
او مــنـی مــهــر ءِ وَشنیاتک ! بیا واهگاں به بَر وتی

سِیت په جَنگ شَـکّل انت،وت په وت ءِ بَدل نه انت
رُسـتـم ءِ سـیـالی ءَ مـَرو ،گـُرز ءَ مـه کـن گـُزر وتی

« مولا ءِ شَـهـجـو ءَ بـگند ، گِـیـر آر ، تـَل و تازیاں »
چــاکــر ءِ هــاریــں گــورُم ءَ مـَــلـّتــه کاه چـَر وتی

بـیـا پـه زمــیـن ءِ عاقبت ، کوهیں سَراں کناں قطار
دُژمــن ءِ هـَـؤر ءَ مــاں سَـرا هـَـار کـُتـه هـُنـَر وتــی

دل که سُچیت اگاں«*عطا»! شیرکنیں گال زهر بنت
ما تئی خیال ءِ ساهگاں ،ما را مه لیک « دَر » وتی
محمد اسحاق ۔ عطا شاد

مبارک قاضی

قاضی – صبا

بِگند کسمتءَ منی

بچار کُدرتءَ منی

چے رنگیں سولءُ تران کنت

چے ڈؤل ایں گپ بیان کنت
زمینءَ آزمان کنت
شراب بارین وارت نہ وارت پد ھم تتران کنت
وتی دلءَ ما راجءِ یک بلاءیں مھروانی آں
وتی دلءِ ماں گونگیءِ نہ گوشتگیں زبانی آں
وتی دلءَ ماں گلزمینءَ بُرزین آزمانی آں
منءُ گلام،شیر یکیں مرکبءا سواراتنت
منیرءَ کسّہءَ مَکن منیر چنچو بزّگ انت
گوں بے وپاءیں چشمکء گوں بے ریاءیں تسبی آں

بلوچ کُدرتءَ گوں میل کنت چوں کہ زھگیءَ
تھاریءَ گون جنگ کنت چوں چراگیءَ
بلوچ مرزبومے یک مُجّتی مساپرانت
سھادت انت مری تو انگاں زندگءِ نہ مُرتگءِ
زرینہ باریں تانگُر انت مڑان بؤں مرؤں رؤں
یا دُژمنءَ کُشان بؤں یا، دُژمنءَ کُشان بؤں
داں ساہءِ ساز رؤتءُ کءت مان گُشتنءَ گُشاں بؤں
کلاش دیما ڈاڈری بَلیت اگاں مِڑآن بؤن
چہ کوہلو داں چاہبار اے جنگ کردگار کنت
زمانگ آں تَہا کُشیت اے جنگ برجم انت مُدام
مبارک قاضی