در جهان چند دیتاسنتر وجود دارد؟ سوال سختی است چون بسیاری از شرکتها درباره اعلام تعداد دیتاسنترهای خود در برخی موارد به صورت اطلاعات محرمانه برخورد می کنند. شرکت امرسون نتورک پاور در گزارشی درباره رشد این صنعت در سال ۲۰۱۱ می گوید در حدود ۵۰۹۱۴۷ دیتاسنتر در جهان وجود دارد. فضایی که این تعداد دیتاسنتر در جهان اشغال می کنند در حدود ۵۹۰۰ زمین فوتبال است.
دیتاسنتر
تعداد بسیار زیادی از آنها در کشور آمریکا و شهرهای مهم آن از جمله در نیویورک واقع شدهاند. کن ادیسون گزارش داده است که بیشتر دیتاسنترهای اصلی شهر نیویورک که براثر توفان سهمگین سندی در هفته گذشته دچار مشکلاتی شده بود کم کم به سیستم برق شهری و ثبات بازگشته‌اند. دیتاگرام پس از یک هفته کشمکش با ژنراتورهای استفاده از آنها برق شهری و حالت ثبات باز گشته است. از شرکتهای بزرگ دیگر ورایزن اینترپرایز بود که در این هفته دچار مشکلات داون بودن بود. ظاهرا بیش از یک میلیون گالن (واحد اندازه‌گیری) سیلاب به ساختمان‌های این شرکت سرازیر شده بود. به دلیل شوری آب تجهیزات کابلی-مسی و فیبری دچار مشکلاتی شدهاند. بنا به گزارش‌ها یکی از مراکز آنجا به وسیله ژنراتور بر خط باز گشته است. بنابر گزارش‌ها دیتاسنترهایی که در نیوجرسی واقع شدهاند به آرامی به وسیله ژنراتور و برق شهری فعالیت خود را به آرامی از سر گرفته‌اند.
بنابر اینفوگرافیک امرسون نتورک پاور به طور متوسط زمان داون بودن دیتاسنترهای در آمریکا در شرایط عادی در حدود ۱۳۴ دقیقه است. هزینه داون بودن در حدود ۳۰۰۰۰۰ دلار در ساعت می باشد. برای آنکه به بزرگی این مبلغ پی ببرید آن در مدت زمان یک سال در نظر بگیرید چیزی در حدود ۴۲۶ میلیارد دلار در سال می شود. با این پول می توان برای همه مردم مونیخ آلمان یک قایق تفریحی خرید!!! حال اگر این سنجش را در زمینه داون بودن مربوط به توفان سندی در نظر بگیرید متوجه خسارات بسیار سنگین آن در صنعت آی‌تی خواهید شد.
سایت شرکت بزرگ ثبت دامنه و فراهم آورنده میزبانی و سرویس‌هایی مانند دی ان‌اس ،GoDaddy، لحظاتی است که دچار مشکل شده است. این شرکت بیش از پنج میلیون سایت را میزبانی می کند و ثبت ۵۲ میلیون نام دامنه را به عهده دارد.
مدیر شرکت می گوید ما حدود ۱۰ میلیارد درخواست دی‌ان‌اس را در روز مدیریت می کنیم. همچنین گزارش‌هایی در مورد مشکلاتی در تایید گواهی‌های SSL از سمت سرورهای این شرکت وجود دارد. این شرکت وجود این مشکل را در حساب توییتر این شرکت نیز تایید کرده است. این شرکت معمولا مورد حمله‌های سایبری قرار می‌گیرد. بنابر گزارش‌ها به طور متوسط بیش از ۲/۵ میلیون حمله در ساعت از نوع بروت فورس از طریق این شرکت دفع می شود.
هسته اصلی زیر ساخت شرکت در ناحیه فونیکس قرار دارد که سه دیتاسنتر اصلی و مانیتور شبکه‌های مختلف خود را در سرتاسر جهان از این مکان انجام می دهد. این شرکت همچنین دیتاسنترهای در لس‌انجلس، ویرجینیا،شیکاگو، آمستردام و سنگاپور دارد که نیازهای زیرساختی این شرکت را تامین می کنند.
در لحظه تنظیم این خبر سرویس دی‌ان‌اس اصلی سایت غیرفعال است.
گوگل در به کارگیری استراتژی‌های زیادی در بهینه‌سازی صرفه‌جویی انرژی در دیتاسنترها پیش‌رو بوده است. اما این به کارگیری‌ها شامل ذخیره‌سازی حرارتی نبوده است تا امروز. گوگل می گوید امروز از یک سیستم ذخیره‌سازی حرارتی برای نخستین بار در دیتاسنتر جدیدش در تایوان استفاده خواهد کرد.
دیتاسنتر تایوان،واقع در یک زمین ۱۵ هکتاری در ناحیه چانگوا، یکی از سه ابزارهای گوگل برای تقویت زیرساخت اینترنت شرکت در ناحیه آسیا-اقیانوسیه است. گوگل می گوید انتظار می رود ۳۰۰ میلیون دلار در دیتاسنتر تایوان خرج کند که قرار است در نیمه دوم ۲۰۱۳ آنلاین شود.
ذخیره سازی انرژی گرمایی می تواند با اجازه دادن گردش هوا در سیستم تهویه در شب وقتی نرخ برق ارزان‌تر است هزینه‌های شرکتها را کاهش دهد. در طول ساعات روز وقتی که نیاز به انرژی برق زیاد‌تر است و قیمت آن بالاتر،این مشتریان می توانند سیستم ذخیره انرژی را باز کنند که آن در نقش یک باتری عمل کرده و برای سیستم تهویه به کار می رود. سیستم‌های ذخیره گرما معمولا از یخ یا مایع سردکننده استفاده می کنند که می تواند سرد شود و سپس در سیستم‌های تعویض گرما به کار رود.
منبع +
اینترنت
اینترنت، ایمیل و اختلال واژگانی هستند که در اینجا همیشه در یک دسته قرار می گیرند. این چند مدت این واژگان بارها در نوشته‌ها و گفتگوها و شبکه‌های اجتماعی ایرانیان تکرار شد. این بار مشکل کمی جدی تر شد. دسترسی به سایت‌های با پروتوکل امن تقریبا غیر ممکن شده بود. بجز چند سایت بانکی تقریبا پورت اس‌اس‌ال برای کلیه سایت‌ها دچار اختلال شده بود. مشکل ایمیل‌ها این بار کمی جدی تر گریبان گیر مشترکان اینترنت ایران شد.
تقریبا دو سایت عمده سرویس دهی ایمیل یعنی یاهو و جیمیل از دسترسی کاربران ایرانی خارج شده بود. امروز کمی از شدت آن مشکلات کاسته شد. اما بسیار از کاربران بخصوص بخش تجاری اینترنت ایران را با چالش جدی مواجه کرد.تقریبا همه کاربران ایرانی از این دو سرویس دهنده رایگان ایمیل خدمت ایمیلی را دریافت می کنند. برای بخش تجاری این اختلال باعث ضرری حدودا ۳۰ درصد کاهش خدمات رایانه‌ای شد. شرکتهای بزرگ و کوچک در کشور ما بیشتر از بستر ایمیل یاهو یا جیمیل برای ارتباطات خود استفاده می کنند. این وابستگی شدید قطعا مشکلاتی برای آنها پیش آورده است. حتی آن سازمان‌هایی که از ایمیل های شرکتی و سازمان خود استفاده می کردند به علت کند دسترسی به پروتوکل‌های امن ایمیل در گرفتن و ارسال ایمیل مشکلات عدیده‌ای داشته و دارند.
این مشکل برای ما کاربرانی که تقریبا همه فعالیت‌های خود را از طریق ایمیل دنبال می کنیم دردسر ساز شده است. ایمیل برای کاربران حرفه‌ای و تجاری اینترنت یک شاهرگ حیاتی است. قطع آن به معنی مرگ فعالیت‌ها گسترده در شبکه جهانی است. البته باید در نظر داشته که وابستگی به یک سرویس و یا سرویس دهنده خود بالقوه منبع تهدید و مشکل است. این مشکل می تواند منشا داخلی یا خارجی داشته باشد. مثلا بارها شرکتهای آمریکایی از دادن سرویس به کاربران ایرانی سرباز زده اند یا پس از مدتی این سرویس را برای آنها یک طرفه لغو کرده اند. پس باید برای این گونه مشکلات چاره‌ای اندیشید. یکی از راه کارهای این مشکل می تواند فعال سازی خدمات ایمیل و وب در بستر اینترنت و شبکه‌های داخل کشور باشد. باید شرکتهای بزرگ خدمات رسانی اینترنت با تقویت بنیه شبکه‌ها خود خدمات ایمیل یا وب را برای کاربران ایرانی در داخل کشور فراهم سازند. دولت یا شرکتهای بزرگ می توانند مانند شرکتهای خارجی مانند گوگل برای کاربران داخلی ایمیل ارائه کنند. یکی از دلایلی که کاربران ایران کمتر تمایل دارند از خدمات داخلی استفاده کنند قیمت بسیار بالای این خدمات در مقایسه با نمونه‌های خارجی است. مثلا کاربران می تواند سرویس هاست خارجی با فضا دو برابر، پایداری بیشتر را با نصف قیمت ایران داشته باشد. این بالا بودن قیمت برای موارد تجاری تقریبا بدون توجیح است. شرکت داخلی ترجیح می دهد سایت خود را در یک دیتاسنتر خارجی با کیفیت بالاتر راه‌اندازی کند تا آن را در ایران با قیمتی بالاتر با همان شرایط داشته باشد. البته چند سالی است که سازمان‌های دولتی و برخی سازمان بزرگ خصوصی سیاست خود را در استفاده از خدمات دیتاسنتری به سمت داخلی کشور تغییر دادند. این تغییر جهت‌های بزرگ می تواند دو تاثیر عمده داشته باشد. اول ازران تر شدن و رقابتی شدن این گونه خدمات در کشور است که کاربران معمولا هم بتوانند از این خدمات داخلی با قیمت‌های ارزان تر تمام شده استفاده کنند. دوم گردش داخلی بیشتر اطلاعات در بستر شبکه داخلی تا شبکه بین المللی در کشور است.
من نیز برای اینکه دیگر چنین مشکلات به خصوص در زمینه ایمیل نداشته باشم به سراغ دیتاسنترها داخلی رفتم. قیمت‌های حقیقتا غیر واقعی است. اما چون همانگونه که قبلا اشاره شد ایمیل برای ما کاربران این چنین نقش حیاتی دارد پس شاید به ریسک قیمتش بیرزد. من در زون (zone) سایت اصلی خود ایمیل‌های را به توزیع کننده ایمیل (mail exchanger) داخلی می فرستم. البته در ترجیح دوم همان هاست خارجی تعریف شده است که خودش دریافت کننده و توزیع کننده ایمیل باشد.
امروز روز خاموشی در اینترنت بود .بسیار از سایت‌های مهم مانند گوگل، موزیلا و ویکی‌پدیا برای کاربران خود صفحهٔ سیاهی را نمایش دادند. آنها سعی داشتند اعتراض خود را به قانون سوپا و پیپا به این طریق بیان کنند.این لوایح تاثیر به سزایی در شیوه برخورد شرکتهای ارائه دهنده خدمات میزبانی با شکایات در مورد نقص کپی رایت و دزد محتوا خواهد داشت.
تعدادی از شرکتهای میزبانی و فروشندگان دامنه مخالفت خود را با این لوایح و مشکلات ناشی از آن بیان کردند. شرکتهای زیر با نوشتن مطالبی نگرانی خود را درباره این روند بیان کردند:
- رک‌اسپیس: آنها (لوایح) نیت خوبی دارند اما ضرر بیشتر از منفت به بار خواهند آورد.
- سافت لیر: حتی با این عناوین گول زننده و با این اهداف مبهم، سافت لیر با شکل کنونی این لوایح مخالف است زیرا آنها شرکتهای بیگناه و قانون پذیر هاستیگ را با تعهدات نا شناخته‌ای مواجه می کند.
- نیم‌چیپ: یکی از شرکتهای ثبت کننده دامنه و فروشنده وب هاست همراه با سایر شرکتها صفحه اول خود را سیاه کرد.
- شرکت گرین‌هاست‌ای‌تی موضع رسمی خود را درباره تعلیق این لوایح اعلام کرد.
- گو‌دی‌دی: این شرکت پس از دفاع از این لوایح از طرف مشتریانش نقره داغ شد. سپس در یک چرخش مواضع خود را همگام با مشتریانش تغییر داد. در یک بیانیه آدلمن مدیر عامل شرکت اعلام کرده که گو‌د‌دی از آن حمایت می کند اگر جامعه اینترنتی از آن حمایت کند.
مخالفت‌ها ظاهرا تا حدودی تاثیر خود را گذاشته‌اند چون سه تن از حامیان لایحه حمایت خود را پس گرفته اند. برای کسانی که علاقه‌مند به این موضوع هستند می توانند بیانیه گوگل و دادخواست آنها را مطالعه کنند. از منظر یک حامی لوایح می توان به اعلامیه انجمن عکس آمریکا اشاره کرده که این اعتصاب علیه سوپا/پیپا را یک حیله خطرناک می داند.
پس از خبر ساخت اولین دیتاسنتر فیس بوک خارج از ایالات متحده،شایعاتی در روزهای گذشته در جریان بود مبنی بر اینکه فیس بوک قرار است در تایوان یک دیتاسنتر بسیار بزرگ راه‌اندازی کند. این شایعه باعث بالا رفتن ارزش سهام ویسترون، شرکتی که صدها سرور اختصاصی برای فیس بوک می سازد،شد. گزارش های دیگری وجود دارد مبنی بر اینکه تایوان قرار است یک دیتاسنتر جدید از گوگل را برای مقاصد پردازش ابری میزبانی کند.
مایکل کریکلند در این باره می گوید:مشکل اینجاست که ما هیچ طرحی برای ساخت دیتاسنتر در تایوان نداریم.
آیا پروژه بزرگ دیگر در تایوان قرار است راه اندازی شود؟ شاید. هروقت یک پروژه دیتاسنتر مخفی باشد، زمزمه‌های محلی اغلب آن را به پروژه سازندهٔ پردازنده‌های ابری آن زمان ربط می دهند. چندین سال پیش پروژه‌های زیادی به اشتباه به گوگل و مایکروسافت نسبت داده می شد. اکنون این پروژه‌ها به فیس بوک و توییتر منسوب می شوند.
فیس بوک قصد دارد یک دیتاسنتر جدید در شمال سوئد برای پشتیبانی رشد روزافزون کاربرانش ایجاد کند. این دیتاسنتر در شهر لولئا اولین دیتاسنتر فیس بوک خارج از ایالات متحده خواهد بود.
مکان دیتاسنتر از مزیت سرما در شهر لولئا بهره خواهد برد. این شهر ساحلی در عرض جغرافیایی تقریبا همانند آلاسکا قرار گرفته است. هوای سرد به فیس بوک اجازه خواهد داد تا از آن برای خنک نگهداشتن ده‌ها هزار سرور درون کمپ استفاده کند.
فیس بوک قصد دارد چندین دیتاسنتر در این شهر ایجاد کند.مرحله اول این طرح با وسعت ۲۷۰۰۰ مترمربع شروع خواهد شد که در اواخر سال ۲۰۱۲ ساخت آن به پایان خواهد رسید . این مرحله از طرح تقریبا در اواسط ۲۰۱۳ ترافیک شبکه را می تواند پشتیبانی کند.
برق از منابع سبز
دیتاسنتر فیس بوک در لولئا عمدتا از انرژی‌های تجدید پذیر استفاده خواهد کرد. برخلاف دیتاسنترهای این شرکت در اورگان و کالیفورنیا شمالی که برق تولیدی آنها از ذغال سنگ است.
توسعه زیرساخت فیس بوک ماورای مرزهای ایالات متحده نشانگر ساختار کاربران جهانی آن است. بیش از ۷۵ درصد ۸۰۰ میلیون کاربر فیس بوک خارج از ایالات متحده قرار دارند. ساختن دیتاسنترهایی در نزدیکی آنها می تواند سرعت اتصال کاربر و به طور کلی تجربهٔ در فیس بوک بودن را به نحوی چشم گیری بهبود بخشد.
مایکل کیرکلند سخنگوی فیس بوک می گوید:مرحلهٔ بعدی استراتژی ما حرکت به سمت ساختن زیرساخت خودمان و رها شدن از امکانات استیجاری است. ما انتظار داریم این دیتاسنتر به ما در کاهش تاخیر پاسخگویی به کاربران در اروپا و فراتر از آن کمک کند.
این خبر در سوئد به خصوص در شهر لولئا جشن گرفته شده است.مقامات توسعه اقتصادی شهر را مکانی مناسب با توجه به ترکیب هوای سرد، اتصال قدرتمند و مقدار زیادی انرژی تجدید پذیر ارزان می دانند.
کیرکلند در این باره می گوید: هوای سرد و خشک به ما اجازه خواهد داد تا از آن برای خنک کردن دیتاسنترهای خود استفاده کنید. تغییرات دما در شهر لولئا بین ۵ درجه تا پایین‌تر از منفی ۲.۵ درجه است. شهر به طور متوسط در سال ۴ روز دمای بالای ۲۵ درجه دارد.
سوئد دومین کشور به لحاظ سرعت اینترنت در جهان است. بر اساس آمار اتحادیه بین المللی مخابرات این کشور پس از کره جنوبی در رتبه دوم سرعت اتصال قرار گرفته است. اینترنت شهر لولئا توسط پنج شرکت تلیاسونرا،تله۲،تی‌سی‌دی، تلنور و بنورکت تامین می شود.
منبع انرژی
رودخانهٔ لول حدود ۱۳.۶ میلیون مگاوات ساعت نیروی برق-آبی تولید می کند که معادل ۱۰ درصد برق مورد نیاز سوئد است. مقامات شهر لولئا می گویند منطقه دارای پایین ترین نرخ برق در همه اروپا می باشد.
کیرکلند در این باره می گوید: این اولین دیتاسنتر فیس بوک خواهد بود که عمدتا با انرژی تجدیدپذیر و برق-آبی کار خواهد کرد. این یک معیار مهم برای ما خواهد بود و به طور حتم تنها معیار نیز نخواهد بود.
فیس بوک می گوید که دیتاسنتر لولئا یک دیتاسنتر انرژی-کارآمد خواهد بود و بسیاری از تکنیک‌های مورد استفاده در سایت پرینویل،اورگن، جهت حفظ انرژی در آن استفاده خواهد شد. ابزار اورگان از سرمایش تبخیری به جای چیلر استفاده می کند و به سمت دیتاسنترهای بدون چیلر و حفاظت آب پیش می رود. فیس بوک می گوید از گرمایی زاید سرورها برای گرم کردن دفاتر ناحیه استفاده می کند.
درون ساختمان، فیس بوک می خواهد از طراحهای اوپن کامپیوت پروجت برای سرور و دیتاسنتر استفاده کند. این شرکت در فوریه تاسیس شده است و هدف آن انتشار طراحی‌های سفارشی برای سرورها، منابع تغذیه و واحد‌های یو‌پی‌اس است.