در ستایش جاودانگی:باد ما را با خود خواهد برد
من غریبانه به این خوشبختی مینگرم ؛من به نومیدی خود معتادم
فروغ
انسان حس غریبی نسبت به مرگ دارد. ترس شاید پیش پا افتاده‌ترین برداشت از حس بشر به موضوع مرگ است. ترس و مرگ با‌هم‌آیی متناسبی دارند.
از بدو پیدایش نگاه انسان به ماندن و ماندگار شدن در این جهان بوده است. اما همیشه می دانست که بودن جاودانه برایش امری محال است. پس با افسانه و اسطوره از آرزوی خود می گفت. از دلبستگی ائوس به تیتون که از بودن جاودانه با رنج فرتوتی مرگ را طلب می کرد تا خضر و بسیار دیگر. داستان همیشگی جاودانی با زنده بودن جسمانی تمنا می شد. انسان برای جاودانگی به روش های دیگر نیز متوسل می شود.
نسل و فرزند یکی از شیوه‌های تمنای ماندگاری در جهان است. پدر و مادر ادامه زندگی و آرزوهای محقق نشده خود را در فرزندانشان تصور می کنند. یکی از این آمال ماندگاری و اثر گذاری در جهان به وسیله نسل است. گاه این اثرگذاری نتیجه عکس می دهد. آنگاه که نسل باقی مانده سوء رفتار از خود نشان دهد. اثر بخشی نسل در تمنای ماندگاری حداکثر به یک یا دو نسل محدود می شود.
باقی گذاشتن میراث معنوی ملموس یا غیر ملموس از دیگر نشان گذاری در جهان است. ساختن مدرسه، کتابخانه یا آنچه که در دین صدقه جاری شناخته می شود همه تلاشی برای حفظ ماندگاری در جهان توسط انسان است. با توجه به نوع میراث اثربخشی آن به یک یا دو نسل محدود می شود.
«جز دل من کز ازل تا به ابد عاشق رفت/جاودان کس نشنیدیم که در کار بماند»
حافظ
چه چیزی باعث می شود مثلا حافظ از چندین صده از دیواره‌های زمان و مکان عبور کرده و به جهان امروز در سرتاسر مناطق جغرافیایی نفوذ کند؟ آن چیست که مولانا جلال الدین رومی را هنوز در جهان اثربخش می نماید؟
حافظ، سعدی ، گوته ، فیتزجرالد، شکسپیر و بسیاری دیگر وقتی تلاش کردن از سرمنشا هستی سخن بگویند؛ توانستند مخاطبین زیادی در زمان‌ها و مکان‌های متعدد به خود جذب کنند. حافظ سخنی ماندگار تر از سخن عشق در این جهان هستی نمی شناسد. اگر شوریدگی مولانا یا غنیمت شمری دم خیام را با روایت دلدادگی شکسپیر و نقل بزم و رزم‌های فردوسی را با همه تفاوت ها کنار هم بنشانیم خواهیم دید که گفتن از هسته جهان، عشق، سخن آنان را شنیدنی و ماندنی کرده است.
همه کوشش بشر برای ماندگاری و اثرگذاری در این جهان از زندگی جاودانه تا خلق اثری جاودان تلاش آگاه یا ناخودآگاه برای جاودانگی است. امیدوارم ماندگاری همه نوع بشر از نوع نیکویی و عاقبت به خیری باشد.